Tập trung cho những dự án xoay chuyển tình hình, chuyển trạng thái

(Chinhphu.vn) – Cơ cấu lại đầu tư công tập trung cho những công trình, dự án lớn, mang tính biểu tượng, xoay chuyển tình hình và chuyển trạng thái sẽ khiến đầu tư công tạo ra tác động tích cực hơn nữa tới tăng trưởng, phát triển kinh tế trong cả ngắn và dài hạn. Quan điểm chỉ đạo đúng đắn từ Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã, đang và sẽ tiếp tục được hiện thực hoá.

0:00Nữ miền Bắc27/09/2024  12:29

Tập trung cho những dự án xoay chuyển tình hình, chuyển trạng thái- Ảnh 1.
Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra tiến độ thi công dự án cao tốc Biên Hoà-Vũng Tàu; trò chuyện, động viên và tặng quà công nhân trên công trường – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Dù việc khắc phục hậu quả, phục hồi sản xuất nông-công nghiệp sau siêu bão Yagi vẫn đang được tích cực triển khai, mới đây, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024.

Theo chuyên gia ADB, con số được đưa ra dựa trên kết quả nửa đầu năm cũng như các chính sách hiện tại. Trong đó, vấn đề đầu tư công, gồm đầu tư vào phục hồi cơ sở hạ tầng sau thiên tai, hỗ trợ sản xuất… được nhóm nghiên cứu của ADB nhấn mạnh.

Nhìn vào nỗ lực, quyết tâm và các giải pháp kịp thời từ phía Chính phủ, có thể thấy, các chuyên gia ADB đã đưa ra một nhận định khách quan.

Ngày 17/9/2024, song song với các hoạt động khắc phục hậu quả do bão và hoàn lưu bão Yagi, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 143/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão Yagi, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát.

Theo Nghị quyết này, Chính phủ sẽ có các chính sách miễn giảm, gia hạn thuế, lệ phí… cơ cấu lại thời hạn, giữ nguyên nhóm nợ, giảm lãi vay, xây dựng các chương trính tín dụng với lãi suất phù hợp… cho các hộ cá thể, doanh nghiệp chịu thiệt hại do bão Yagi; khôi phục nhanh chóng các cơ sở logistics và kho bãi bị hư hỏng…

Đầu tư công, vốn luôn giữ vai trò động lực của tăng trưởng GDP hàng năm, đang gánh vác một nhiệm vụ nặng nề hơn khi Chính phủ vẫn kiên định theo đuổi mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2024 là 7%, vượt 0,5-1% chỉ tiêu mà Quốc hội đã giao.

Tập trung cho những dự án xoay chuyển tình hình, chuyển trạng thái- Ảnh 2.
Thủ tướng yêu cầu phải tập trung bố trí nguồn lực đầu tư công trọng tâm, trọng điểm để triển khai những nhiệm vụ, công trình, dự án lớn, mang tính biểu tượng, xoay chuyển tình hình và chuyển trạng thái. – Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thực chất, câu hỏi làm sao để tăng cường hơn nữa hiệu quả của đầu tư công từ lâu đã có lời đáp thoả đáng. Gần đây nhất, trong Chỉ thị số 25/CT-TTg ngày 8/8/2024 về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, Thủ tướng đã yêu cầu phải tập trung bố trí trọng tâm, trọng điểm để triển khai những nhiệm vụ, công trình, dự án lớn, mang tính biểu tượng, xoay chuyển tình hình và chuyển trạng thái. Cùng với đó, phải ưu tiên bố trí, sử dụng vốn ngân sách Nhà nước để dẫn dắt, khai thác tối đa các nguồn lực của các thành phần kinh tế khác.

Đánh giá cao tính thực tiễn và chính xác trong quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính, TS. kinh tế Huỳnh Thanh Điền (Trường Đại học Nguyễn Tất Thành) lý giải, đối với nền kinh tế, đầu tư công có cả vai trò trong ngắn hạn và dài hạn. Trong dài hạn, một mặt, đầu tư công thúc đẩy tăng trưởng thông qua chuẩn bị cơ sở, nền tảng, như hạ tầng logistics, hạ tầng số, đường xá, bến cảng… cho sự phát triển trong trung hạn và dài hạn của doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung; mặt khác, nguồn lực này phải hướng đến tính bền vững. Chúng ta không chỉ đo đếm các kết quả đạt được của nền kinh tế mà không tính đến các hệ luỵ tiêu cực, như ô nhiễm môi trường, giảm khả năng ứng phó biến đổi rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu…

“Chính vì thế, nếu muốn đầu tư công hiệu quả, phải tập trung vào những công trình lớn, mang tính biểu tượng, xoay chuyển tình hình và chuyển trạng thái”, TS. Huỳnh Thanh Điền khẳng định.

Trong ngắn hạn, theo TS. Huỳnh Thanh Điền, mỗi công trình đầu tư công được triển khai đều ngay lập tức tác động tới công ăn việc làm của người lao động, các thị trường hàng hoá liên quan, thu nhập của doanh nghiệp, từ đó kéo theo nguồn thu cho ngân sách. Cùng với đó, đầu tư công sẽ có tác động thúc đẩy doanh nghiệp mạnh dạn làm ăn, rõ ràng nhất là từ các chương trình kích cầu kinh tế, các chính sách tín dụng ưu đãi…

“Vấn đề nằm ở chỗ, các công trình đầu tư công phải lôi kéo được sự tham gia của càng nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa càng tốt. Theo quan sát của tôi, nếu đầu tư đúng địa chỉ, số tiền hỗ trợ từ nguồn lực công mà doanh nghiệp nhận được luôn ít hơn phần mà doanh nghiệp đóng góp lại vào ngân sách Nhà nước”, ông Huỳnh Thanh Điền nhận xét.

Thực tế, đây cũng là vấn đề được Thủ tướng Phạm Minh Chính hết sức quan tâm, đặc biệt là rút kinh nghiệm từ thực tiễn chỉ đạo công trình đường dây điện 500 kV mạch 3 Quảng Trạch-Phố Nối được tiến hành “thần tốc” trong hơn 6 tháng.

Thủ tướng gần đây đã nhiều lần yêu cầu, trong quá trình triển khai các dự án đầu tư công, các nhà thầu chính cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp địa phương làm nhà thầu phụ tham gia, để vừa thi công nhanh dự án, vừa tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn, vừa giúp các doanh nghiệp địa phương trưởng thành để làm các dự án lớn khác của địa phương, của vùng, của đất nước.

Tập trung cho những dự án xoay chuyển tình hình, chuyển trạng thái- Ảnh 3.
TS. Huỳnh Thanh Điền – Ảnh: VGP/Hoàng Hạnh

Dù vậy, vị chuyên gia cho rằng, để hiện thực hoá ngày càng có hiệu quả những chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính, các cấp thừa hành cần nghiên cứu, xem xét và điều chỉnh tư duy.

Đầu tiên, khi đề xuất, phải đứng từ góc nhìn toàn diện, chiến lược, ưu tiên các công trình, dự án có thể giải quyết vướng mắc, thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực có liên quan. Chẳng hạn, xây dựng đường xá, cầu cống tốt sẽ đồng thời giải quyết được bài toán ngập lụt ở đô thị, vì thế, thay vì tách các dự án giao thông, chống ngập riêng, hãy tập trung vào dự án hạ tầng giải quyết đồng thời hai mục tiêu trên.

Thứ hai, khi đánh giá, quyết định chủ trương đầu tư, phải bám sát vào quy hoạch chung, hướng đến lợi ích tổng thể trước khi nhìn vào lợi ích từng ngành, từng lĩnh vực, tránh tư duy chia đều, cào bằng, với ý kiến tư vấn, góp ý từ một đội ngũ chuyên gia có tầm nhìn, mà phải khách quan, độc lập, vì lợi ích chung thẩm định, đánh giá các dự án.

Thứ ba, trong vấn đề quản lý, chúng ta cần phải chuyên nghiệp hoá dần, đặc biệt với các dự án có vốn vay từ nước ngoài. Quản lý dự án là một nghề mà người thiếu chuyên môn hoặc chuyên môn chưa vững không thể làm tốt được.

TS. Huỳnh Thanh Điền cho rằng, có thể có các cơ chế thuê người quản lý dự án, và quan trọng hơn, tạo môi trường để những người giỏi được thuê về có thể hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ, tránh trường hợp họ muốn cống hiến nhưng lại vướng cơ chế, phải từ bỏ công việc.

Hoàng Hạnh

Bài viết liên quan

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Tọa đàm Doanh nghiệp Việt Nam – Anh
Tổng Bí thư Tô Lâm dự Tọa đàm Doanh nghiệp Việt Nam – Anh
31/10/2025
Thủ tướng: Nền kinh tế Việt Nam đủ sức chống chịu và đã vượt qua được các cú sốc rất lớn từ bên ngoài
Thủ tướng: Nền kinh tế Việt Nam đủ sức chống chịu và đã vượt qua được các cú sốc rất lớn từ bên ngoài
31/10/2025
Chớ nên vội mừng với thoả thuận mới của hai nhà lãnh đạo Mỹ – Trung
Chớ nên vội mừng với thoả thuận mới của hai nhà lãnh đạo Mỹ – Trung
31/10/2025
Xử lý nghiêm các trường hợp ảnh hưởng đến giải ngân vốn đầu tư công
Xử lý nghiêm các trường hợp ảnh hưởng đến giải ngân vốn đầu tư công
31/10/2025
Mỹ mới đây đã tuyên bố áp thuế mới theo Mục 232 đối với các mặt hàng gỗ và nội thất nhập khẩu, với mức tăng kỷ lục lên tới 50% từ đầu năm 2026. Động thái này, theo các hiệp hội và doanh nghiệp trong ngành, có thể tác động trực tiếp đến hơn 9 tỷ USD sản phẩm gỗ xuất khẩu của Việt Nam, thị trường vốn phụ thuộc lớn vào Mỹ, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về tái cấu trúc thị trường, sản phẩm và chiến lược phát triển bền vững. ‏‏‏‏Thuế 232 và tác động tới ngành gỗ xuất khẩu‏ ‏Ngày 30/9, ‏‏Mỹ‏‏ tuyên bố sẽ áp thuế 10% đối với gỗ và gỗ xẻ nhập khẩu, đồng thời áp thuế 25% đối với tủ bếp, tủ phòng tắm và đồ nội thất bọc nệm. Các mức thuế này có hiệu lực từ 14/10/2025 và sẽ tăng mạnh từ ngày 1/1/2026, trong đó thuế đối với đồ nội thất bọc có thể lên tới 30% và đối với tủ bếp, bàn trang điểm có thể tăng tới 50%. Những mức thuế mà Mỹ đưa ra cũng sẽ tiếp tục tăng mạnh từ đầu năm 2026, gây thêm sức ép cho các quốc gia xuất khẩu gỗ và đồ nội thất sang Mỹ, trong đó có Việt Nam. ‏Chia sẻ với phóng viên Doanh nhân Việt Nam, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, cho biết nguyên nhân là Washington viện dẫn Mục 232 của Đạo luật Thương mại 1974, cho rằng nhập khẩu gỗ và nội thất “đe dọa an ninh quốc gia”.‏ ‏Theo ông Hoài, lập luận này mâu thuẫn khi chuyển từ lý do “an ninh quốc gia” sang “bảo hộ ngành công nghiệp trong nước”. Động thái này lập tức gây lo ngại tại các quốc gia xuất khẩu lớn như Canada, Mexico và Việt Nam. “Hơn 9 tỷ USD sản phẩm gỗ Việt Nam nằm trong nhóm chịu thuế 25%, và việc tìm thị trường thay thế Mỹ trong ngắn hạn gần như bất khả thi”, ông Hoài cho hay. Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam. Ảnh: Mai Trang. Ông Hoài cho biết, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ Công Thương, Ngoại giao, Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương đàm phán với phía Mỹ để đạt thỏa thuận cụ thể về thuế đối ứng. “Nếu đàm phán không thành công, mức thuế 50% và 30% sẽ tự động có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, ảnh hưởng trực tiếp đến nhóm sản phẩm gỗ xuất khẩu chủ lực của Việt Nam”, ông cảnh báo.‏ ‏Trước đó, trong‏‏ phiên trao đổi trực tuyến giữa các hiệp hội ngành hàng gỗ, doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ, và đại diện cơ quan thương vụ, đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ tối ngày 2/10, ‏‏ông Phạm Quang Huy, Tham tán phụ trách Nông nghiệp, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, cho biết Tòa án Tối cao Mỹ đang xem xét tính hợp pháp của thuế 232, song ngay cả khi bị vô hiệu, chính quyền Trump vẫn có thể tiếp tục áp dụng công cụ thuế này. ‏ ‏Theo ông Trần Lê Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, Mỹ phân loại các sản phẩm gỗ thành ba nhóm chính:‏ Ảnh: Mai Trang tổng hợp. ‏Ngoài ra, ván ép (HS 4412) sẽ chịu thuế 20% từ 14/10/2025 – một thay đổi quan trọng vì trước đó mặt hàng này không nằm trong diện chịu thuế đối ứng. Một số doanh nghiệp cảnh báo phạm vi tăng thuế còn bao gồm sắt, thép – ảnh hưởng tới phụ kiện nội thất.‏ ‏Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, cho rằng việc Việt Nam bị áp thuế cao hơn EU, Nhật hay Anh bắt nguồn từ lo ngại doanh nghiệp Trung Quốc “lẩn tránh thuế” bằng cách chuyển sản xuất sang Việt Nam. ‏ ‏“Việt Nam và Mỹ đã nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, như quan hệ giữa Mỹ với EU, Nhật, Anh. Nhưng tại sao đồ nội thất gỗ bọc nệm hàng từ Anh chỉ chịu thuế 10%, từ EU và Nhật 0 – 15%, trong khi Việt Nam bị áp thuế cao? Lý do chính là lo ngại doanh nghiệp Trung Quốc lẩn tránh thuế bằng cách chuyển sản xuất sang các nước này”, ông Hưng đặt vấn đề.‏ ‏Doanh nghiệp gỗ cần đổi hướng: Mở rộng thị trường, chuyển sản phẩm lên phân khúc cao và tiếp cận vốn xanh‏ ‏Dù thách thức chồng chất, nhiều chuyên gia cho rằng đây cũng là cơ hội để ngành gỗ Việt Nam tái cấu trúc, nâng cao năng lực và củng cố vị thế bền vững trên thị trường toàn cầu, nơi ngành gỗ Việt Nam hiện đạt doanh thu 16 – 17 tỷ USD mỗi năm.‏ ‏Theo ông Ngô Sỹ Hoài, phía Mỹ vẫn để ngỏ khả năng đàm phán với từng quốc gia. Việt Nam có lợi thế cạnh tranh nhờ chi phí nhân công thấp và nguồn nguyên liệu chủ yếu từ gỗ rừng trồng như keo, cao su, cùng một phần gỗ nhập khẩu từ Mỹ như sồi, tần bì, dẻ gai, phong. “Việt Nam cũng là quốc gia tiêu thụ đáng kể gỗ Mỹ. Trong bối cảnh thương mại Mỹ – Trung căng thẳng, doanh nghiệp Việt Nam đã thể hiện thiện chí khi ưu tiên nhập khẩu gỗ tròn, gỗ xẻ từ Mỹ, giúp giảm thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ,” ông nói. Ông cho biết thêm, lượng nhập khẩu gỗ từ Mỹ trong 9 tháng qua gần như tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, thể hiện cam kết hợp tác rõ ràng của doanh nghiệp Việt. Thuế quan với ngành gỗ vẫn còn “mở” với nhiều cơ hội đàm phán. Ảnh: Mai Trang. ‏Ông Hoài nhấn mạnh, trên nền tảng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, thương mại Mỹ – Việt được xem là mang tính bổ trợ, không mang tính cạnh tranh trực tiếp. “Mỹ vẫn được hưởng lợi đáng kể từ việc nhập khẩu, phân phối và tiêu thụ sản phẩm gỗ của Việt Nam. Nguồn cung đồ gỗ nội thất từ Việt Nam giúp người tiêu dùng Mỹ tiếp cận sản phẩm chất lượng tốt, giá hợp lý, đáng tin cậy, điều mà thị trường Mỹ khó có thể tìm được ở nguồn cung thay thế khác,” ông khẳng định.‏ ‏Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng ngành gỗ Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc quan trọng sau thời gian dài đối mặt với áp lực thị trường và suy giảm đơn hàng. Để thích ứng, doanh nghiệp cần tập trung đồng bộ vào nhiều nhóm giải pháp, từ thị trường, sản phẩm cho đến tài chính và nhân lực.‏ ‏Theo ông Hoài, một trong những giải pháp then chốt là khơi thông và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Các doanh nghiệp gỗ Việt Nam cần đẩy mạnh nghiên cứu, mở rộng sang những thị trường ngách, thị trường mới nổi hoặc có yêu cầu linh hoạt hơn về tiêu chuẩn. Song song, cần tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống như Mỹ hay EU.‏ ‏Bên cạnh đó, ông Hoài nhấn mạnh tái cơ cấu sản phẩm là hướng đi tất yếu. Doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào các sản phẩm nội thất khối lượng lớn, giá trị gia tăng thấp mà cần chuyển hướng sang sản phẩm tinh xảo, thân thiện môi trường hoặc mang yếu tố thiết kế đặc trưng của Việt Nam. Điều này vừa đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh, vừa giúp nâng cao thương hiệu gỗ Việt trên thị trường quốc tế.‏ ‏Về tài chính, ông Hoài đề xuất tăng cường tiếp cận các nguồn vốn xanh và ưu đãi cho các dự án sản xuất bền vững. Chính phủ và các tổ chức tín dụng nên có chính sách hỗ trợ tín dụng dài hạn cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ sạch, chứng chỉ rừng bền vững (FSC) và chuỗi cung ứng minh bạch.‏ ‏Ngoài ra, ông Hoài cũng cho rằng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố không thể thiếu. Cần có sự phối hợp giữa các trường nghề, hiệp hội và doanh nghiệp để đào tạo đội ngũ thợ lành nghề, kỹ sư thiết kế và quản lý chuyên nghiệp, đủ năng lực đáp ứng yêu cầu sản xuất hiện đại và cạnh tranh quốc tế.‏ ‏Ông Hoài khẳng định, việc triển khai đồng bộ các giải pháp trên sẽ giúp ngành gỗ Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn, hướng tới mô hình phát triển bền vững, tự chủ và có khả năng thích ứng cao trước những biến động của thị trường toàn cầu.
Mỹ mới đây đã tuyên bố áp thuế mới theo Mục 232 đối với các mặt hàng gỗ và nội thất nhập khẩu, với mức tăng kỷ lục lên tới 50% từ đầu năm 2026. Động thái này, theo các hiệp hội và doanh nghiệp trong ngành, có thể tác động trực tiếp đến hơn 9 tỷ USD sản phẩm gỗ xuất khẩu của Việt Nam, thị trường vốn phụ thuộc lớn vào Mỹ, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về tái cấu trúc thị trường, sản phẩm và chiến lược phát triển bền vững. ‏‏‏‏Thuế 232 và tác động tới ngành gỗ xuất khẩu‏ ‏Ngày 30/9, ‏‏Mỹ‏‏ tuyên bố sẽ áp thuế 10% đối với gỗ và gỗ xẻ nhập khẩu, đồng thời áp thuế 25% đối với tủ bếp, tủ phòng tắm và đồ nội thất bọc nệm. Các mức thuế này có hiệu lực từ 14/10/2025 và sẽ tăng mạnh từ ngày 1/1/2026, trong đó thuế đối với đồ nội thất bọc có thể lên tới 30% và đối với tủ bếp, bàn trang điểm có thể tăng tới 50%. Những mức thuế mà Mỹ đưa ra cũng sẽ tiếp tục tăng mạnh từ đầu năm 2026, gây thêm sức ép cho các quốc gia xuất khẩu gỗ và đồ nội thất sang Mỹ, trong đó có Việt Nam. ‏Chia sẻ với phóng viên Doanh nhân Việt Nam, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, cho biết nguyên nhân là Washington viện dẫn Mục 232 của Đạo luật Thương mại 1974, cho rằng nhập khẩu gỗ và nội thất “đe dọa an ninh quốc gia”.‏ ‏Theo ông Hoài, lập luận này mâu thuẫn khi chuyển từ lý do “an ninh quốc gia” sang “bảo hộ ngành công nghiệp trong nước”. Động thái này lập tức gây lo ngại tại các quốc gia xuất khẩu lớn như Canada, Mexico và Việt Nam. “Hơn 9 tỷ USD sản phẩm gỗ Việt Nam nằm trong nhóm chịu thuế 25%, và việc tìm thị trường thay thế Mỹ trong ngắn hạn gần như bất khả thi”, ông Hoài cho hay. Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam. Ảnh: Mai Trang. Ông Hoài cho biết, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ Công Thương, Ngoại giao, Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương đàm phán với phía Mỹ để đạt thỏa thuận cụ thể về thuế đối ứng. “Nếu đàm phán không thành công, mức thuế 50% và 30% sẽ tự động có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, ảnh hưởng trực tiếp đến nhóm sản phẩm gỗ xuất khẩu chủ lực của Việt Nam”, ông cảnh báo.‏ ‏Trước đó, trong‏‏ phiên trao đổi trực tuyến giữa các hiệp hội ngành hàng gỗ, doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ, và đại diện cơ quan thương vụ, đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ tối ngày 2/10, ‏‏ông Phạm Quang Huy, Tham tán phụ trách Nông nghiệp, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, cho biết Tòa án Tối cao Mỹ đang xem xét tính hợp pháp của thuế 232, song ngay cả khi bị vô hiệu, chính quyền Trump vẫn có thể tiếp tục áp dụng công cụ thuế này. ‏ ‏Theo ông Trần Lê Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, Mỹ phân loại các sản phẩm gỗ thành ba nhóm chính:‏ Ảnh: Mai Trang tổng hợp. ‏Ngoài ra, ván ép (HS 4412) sẽ chịu thuế 20% từ 14/10/2025 – một thay đổi quan trọng vì trước đó mặt hàng này không nằm trong diện chịu thuế đối ứng. Một số doanh nghiệp cảnh báo phạm vi tăng thuế còn bao gồm sắt, thép – ảnh hưởng tới phụ kiện nội thất.‏ ‏Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, cho rằng việc Việt Nam bị áp thuế cao hơn EU, Nhật hay Anh bắt nguồn từ lo ngại doanh nghiệp Trung Quốc “lẩn tránh thuế” bằng cách chuyển sản xuất sang Việt Nam. ‏ ‏“Việt Nam và Mỹ đã nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, như quan hệ giữa Mỹ với EU, Nhật, Anh. Nhưng tại sao đồ nội thất gỗ bọc nệm hàng từ Anh chỉ chịu thuế 10%, từ EU và Nhật 0 – 15%, trong khi Việt Nam bị áp thuế cao? Lý do chính là lo ngại doanh nghiệp Trung Quốc lẩn tránh thuế bằng cách chuyển sản xuất sang các nước này”, ông Hưng đặt vấn đề.‏ ‏Doanh nghiệp gỗ cần đổi hướng: Mở rộng thị trường, chuyển sản phẩm lên phân khúc cao và tiếp cận vốn xanh‏ ‏Dù thách thức chồng chất, nhiều chuyên gia cho rằng đây cũng là cơ hội để ngành gỗ Việt Nam tái cấu trúc, nâng cao năng lực và củng cố vị thế bền vững trên thị trường toàn cầu, nơi ngành gỗ Việt Nam hiện đạt doanh thu 16 – 17 tỷ USD mỗi năm.‏ ‏Theo ông Ngô Sỹ Hoài, phía Mỹ vẫn để ngỏ khả năng đàm phán với từng quốc gia. Việt Nam có lợi thế cạnh tranh nhờ chi phí nhân công thấp và nguồn nguyên liệu chủ yếu từ gỗ rừng trồng như keo, cao su, cùng một phần gỗ nhập khẩu từ Mỹ như sồi, tần bì, dẻ gai, phong. “Việt Nam cũng là quốc gia tiêu thụ đáng kể gỗ Mỹ. Trong bối cảnh thương mại Mỹ – Trung căng thẳng, doanh nghiệp Việt Nam đã thể hiện thiện chí khi ưu tiên nhập khẩu gỗ tròn, gỗ xẻ từ Mỹ, giúp giảm thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ,” ông nói. Ông cho biết thêm, lượng nhập khẩu gỗ từ Mỹ trong 9 tháng qua gần như tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, thể hiện cam kết hợp tác rõ ràng của doanh nghiệp Việt. Thuế quan với ngành gỗ vẫn còn “mở” với nhiều cơ hội đàm phán. Ảnh: Mai Trang. ‏Ông Hoài nhấn mạnh, trên nền tảng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, thương mại Mỹ – Việt được xem là mang tính bổ trợ, không mang tính cạnh tranh trực tiếp. “Mỹ vẫn được hưởng lợi đáng kể từ việc nhập khẩu, phân phối và tiêu thụ sản phẩm gỗ của Việt Nam. Nguồn cung đồ gỗ nội thất từ Việt Nam giúp người tiêu dùng Mỹ tiếp cận sản phẩm chất lượng tốt, giá hợp lý, đáng tin cậy, điều mà thị trường Mỹ khó có thể tìm được ở nguồn cung thay thế khác,” ông khẳng định.‏ ‏Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng ngành gỗ Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc quan trọng sau thời gian dài đối mặt với áp lực thị trường và suy giảm đơn hàng. Để thích ứng, doanh nghiệp cần tập trung đồng bộ vào nhiều nhóm giải pháp, từ thị trường, sản phẩm cho đến tài chính và nhân lực.‏ ‏Theo ông Hoài, một trong những giải pháp then chốt là khơi thông và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Các doanh nghiệp gỗ Việt Nam cần đẩy mạnh nghiên cứu, mở rộng sang những thị trường ngách, thị trường mới nổi hoặc có yêu cầu linh hoạt hơn về tiêu chuẩn. Song song, cần tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống như Mỹ hay EU.‏ ‏Bên cạnh đó, ông Hoài nhấn mạnh tái cơ cấu sản phẩm là hướng đi tất yếu. Doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào các sản phẩm nội thất khối lượng lớn, giá trị gia tăng thấp mà cần chuyển hướng sang sản phẩm tinh xảo, thân thiện môi trường hoặc mang yếu tố thiết kế đặc trưng của Việt Nam. Điều này vừa đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh, vừa giúp nâng cao thương hiệu gỗ Việt trên thị trường quốc tế.‏ ‏Về tài chính, ông Hoài đề xuất tăng cường tiếp cận các nguồn vốn xanh và ưu đãi cho các dự án sản xuất bền vững. Chính phủ và các tổ chức tín dụng nên có chính sách hỗ trợ tín dụng dài hạn cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ sạch, chứng chỉ rừng bền vững (FSC) và chuỗi cung ứng minh bạch.‏ ‏Ngoài ra, ông Hoài cũng cho rằng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố không thể thiếu. Cần có sự phối hợp giữa các trường nghề, hiệp hội và doanh nghiệp để đào tạo đội ngũ thợ lành nghề, kỹ sư thiết kế và quản lý chuyên nghiệp, đủ năng lực đáp ứng yêu cầu sản xuất hiện đại và cạnh tranh quốc tế.‏ ‏Ông Hoài khẳng định, việc triển khai đồng bộ các giải pháp trên sẽ giúp ngành gỗ Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn, hướng tới mô hình phát triển bền vững, tự chủ và có khả năng thích ứng cao trước những biến động của thị trường toàn cầu.
31/10/2025